صادرات پنهان از چین به ایران؛ بازسازی برنامه موشکی در سایه تحریم‌ها

صادرات پنهان از چین به ایران؛ بازسازی برنامه موشکی در سایه تحریم‌ها

منابع اطلاعاتی غربی می‌گویند ایران با وجود بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، با کمک چین در حال بازسازی زرادخانه موشکی خود است؛ همکاری‌‌یی که پکن آن را بخشی از سیاست مستقل خود می‌داند.در حالی که تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه فعالیت‌های موشکی ایران بار دیگر برقرار شده‌اند، منابع اطلاعاتی غربی می‌گویند جمهوری اسلامی با کمک چین در حال بازسازی بخشی از توان موشکی خود است.

به گفته مقام‌های اطلاعاتی اروپایی، از اواخر سپتامبر چندین محموله از ماده شیمیایی “سدیم پرکلرات” از بنادر چین به بندرعباس منتقل شده است؛ ماده‌ای کلیدی در ساخت سوخت جامد موشک‌های بالستیک میان‌برد. آنان می‌گویند این محموله‌ها بخشی از تلاشی گسترده‌تر برای احیای ذخایر موشکی ایران پس از جنگ ۱۲ روزه این کشور با اسرائیل در ماه ژوئن است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

براساس همین گزارش‌ها، اولین محموله‌ها در ۲۹ سپتامبر وارد ایران شده و در مجموع دو هزار تُن سدیم پرکلرات از شرکت‌های چینی خریداری شده است. چندین کشتی باری و شرکت درگیر در این انتقال‌ها پیش‌تر در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار داشته‌اند.

ارسال این مواد پس از فعال شدن سازوکار “مکانیسم ماشه” انجام گرفته است. تحریم‌های احیاشده ایران را از انجام هرگونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالستیک قادر به حمل کلاهک هسته‌ای منع می‌کند و از کشورهای عضو سازمان ملل می‌خواهد از ارسال هر ماده‌ای که می‌تواند به توسعه سامانه‌های پرتاب سلاح‌های هسته‌ای کمک کند، خودداری کنند.

بیشتر بخوانید: گروسی: تحرکاتی در اطراف ذخایر هسته‌ای ایران دیده شده است

با این حال، چین و روسیه با بازگشت تحریم‌ها مخالفت کرده‌اند. سخنگوی وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسش خبرنگار سی‌ان‌ان گفته است که کشورش از “جزئیات این موضوع” آگاه نیست اما “همواره کنترل صادرات اقلام با کاربرد دوگانه را بر اساس قوانین بین‌المللی” رعایت کرده است. او افزوده است: «چین از حل سیاسی و دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران حمایت می‌کند و با تحریم و فشار مخالف است.»

کارشناسان می‌گویند چون نام “سدیم پرکلرات” در فهرست رسمی مواد ممنوعه نیامده، پکن می‌تواند استدلال کند صادرات آن نقض قطعنامه‌های سازمان ملل نیست. این ماده اما پیش‌ماده‌ی اصلی “آمونیوم پرکلرات” است، ترکیبی ممنوع که در سوخت موشک‌های بالستیک کاربرد دارد.

کشتیرانی در سایه، پنهان‌کاری دریایی و تلاش برای بازسازی پس از جنگ

داده‌های ردیابی کشتی‌ها و پست‌های خدمه در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد چندین کشتی از جمله “MV Basht”، “Barzin”، “Elyana” و “MV Artavand” بین بنادر چین و بندرعباس در رفت‌وآمد بوده‌اند. برخی از این کشتی‌ها به‌گفته منابع اطلاعاتی غربی، در میانه مسیر سیستم ردیابی خود را خاموش کرده‌اند تا مسیرشان پنهان بماند.

خدمه این کشتی‌ها به نظر می‌رسد در استخدام شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران هستند و در برخی تصاویر منتشرشده توسط آنان در شبکه‌های اجتماعی، توقف‌های مکرر در مسیر چین تا ایران دیده می‌شود.

در طول جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، ارتش اسرائیل دست‌کم یک‌سوم از پرتابگرهای موشک‌های زمین‌به‌زمین ایران را هدف قرار داد. به گفته جفری لوئیس، مدیر پروژه خلع سلاح شرق آسیا در مؤسسه میدلبری، تهران اکنون برای جبران این خسارت نیاز فوری به سوخت موشکی دارد.

او به سی‌ان‌ان گفته است: «دو هزار تُن سدیم پرکلرات تنها برای حدود ۵۰۰ موشک کافی است. ایران پیش از جنگ ماهانه حدود ۲۰۰ موشک تولید می‌کرد و حالا باید هم ذخایر از دست‌رفته را جایگزین کند و هم تولید را افزایش دهد.»

لوئیس معتقد است وضعیت کنونی را می‌توان “وقفه‌ای موقت” در درگیری‌ها دانست که هر دو طرف در حال بازتسلیح خود هستند: «همان‌طور که ایران برای پر کردن انبار موشک‌هایش تلاش می‌کند، اسرائیل و آمریکا هم به‌دنبال جایگزینی سامانه‌های دفاعی و مهمات مصرف‌ شده‌ هستند.»

شبکه‌های پنهان و تجارت خاکستری

چین سال‌هاست یکی از مهم‌ترین متحدان سیاسی و اقتصادی ایران در دوران تحریم بوده است. پکن ضمن انتقاد از تحریم‌های یکجانبه آمریکا، بخش عمده‌ای از نفت ایران را می‌خرد، هرچند رسما آن را گزارش نمی‌کند. این تجارت از طریق شبکه‌ای از شرکت‌های کوچک و پالایشگاه‌های مستقل موسوم به «teapot refineries» انجام می‌شود که برای دور زدن تحریم‌ها از ناوگان مخفی نفتکش‌ها استفاده می‌کنند.

منابع اروپایی معتقدند الگوی مشابهی برای ارسال سدیم پرکلرات به ایران به کار گرفته شده است؛ شبکه‌ای متشکل از شرکت‌های پوششی و آدرس‌های جعلی که گاه تنها روی کاغذ وجود دارند. برخی از این شرکت‌ها در بندر دالیان در شمال شرق چین ثبت شده‌اند.

به گفته همین منابع، دو شرکت چینی از این مجموعه پیش‌تر در آوریل امسال به‌دلیل همکاری با سپاه پاسداران برای تهیه مواد پیشران موشکی، از سوی آمریکا تحریم شدند.

تونگ ژائو، پژوهشگر ارشد در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، می‌گوید موضع چین درباره مشروعیت بازگشت تحریم‌ها ممکن است توضیح دهد چرا پکن محدودیتی برای صادرات چنین مواد شیمیایی قائل نیست.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

او می‌گوید: «چین، روسیه و ایران در نامه‌ای به سازمان ملل بازگشت تحریم‌ها را غیرقانونی خوانده‌اند و بنابراین خود را موظف به اجرای آن نمی‌دانند.»

ژائو توضیح می‌دهد که هرچند نام سدیم پرکلرات به‌صراحت در فهرست تحریم‌ها نیست، اما طبق قطعنامه‌های بازگردانده‌شده، هر ماده‌ای که در توسعه سامانه‌های پرتاب سلاح هسته‌ای نقش داشته باشد، باید مشمول محدودیت‌ها شود. با این حال، همین خلأ در نام‌گذاری، فضایی برای تفسیر و توجیه باقی می‌گذارد.

روابط ایران و چین در ماه‌های اخیر نزدیک‌تر شده است. در دیدار سپتامبر میان شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، و مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، پکن بار دیگر تأکید کرد که “به وعده‌های ایران درباره عدم تمایل به تولید سلاح هسته‌ای اعتماد دارد” و از “حق ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای” حمایت می‌کند.

در حالی که مقامات غربی این همکاری‌ها را نشانه بی‌توجهی چین به تحریم‌ها می‌دانند، پکن از دیدگاه خود آن را بخشی از سیاست مستقل و مبتنی بر احترام متقابل توصیف می‌کند.

در بندرعباس، کشتی‌ها یکی پس از دیگری پهلو می‌گیرند، محموله‌های سفیدرنگ سدیم پرکلرات تخلیه می‌شود و به انبارهایی می‌رود که در گرمای جنوب ایران سکوت سنگینی بر آن‌ها حاکم است. در سطح بین‌المللی اما سکوتی دیگر در جریان است؛ سکوتی میان بازگشت تحریم‌ها، دیپلماسی متوقف‌شده و مناقشه‌ای که هر دو سویش خود را برای مرحله بعد آماده می‌کنند.

گروسی: تحرکاتی در اطراف ذخایر هسته‌ای ایران دیده شده است

گروسی: تحرکاتی در اطراف ذخایر هسته‌ای ایران دیده شده است

رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید ایران در حال حاضر به‌طور فعال اورانیوم غنی‌سازی نمی‌کند، اما بازرسان، تحرکاتی را در اطراف سایت‌هایی مشاهده کرده‌اند که ذخایر اورانیوم غنی‌‌سازی شده در آن‌ها نگهداری می‌شوند.مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۲۹ اکتبر (هشت آبان) در مصاحبه‌ با خبرگزاری آسوشیتدپرس در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک گفت به نظر نمی‌رسد ایران در حال حاضر به‌طور فعال مشغول غنی‌سازی اورانیوم باشد، اما بازرسان این نهاد اخیرا تحرکات تازه‌ای را در تأسیسات هسته‌ای ایران شناسایی کرده‌اند.

گروسی با اشاره به عدم دسترسی کامل بازرسان به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت که بررسی تصاویر ماهواره‌ای حاکی از آن نیست که جمهوری اسلامی تولید اورانیوم غنی‌شده را فراتر از سطحی که پیش از جنگ ۱۲روزه با اسرائیل در ماه ژوئن داشت، تسریع کرده باشد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

او گفت: «با این حال، مواد هسته‌ای غنی‌شده در سطح ۶۰ درصد هنوز در ایران باقی مانده است. این یکی از موضوعاتی است که درباره آن گفت‌وگو می‌کنیم، زیرا باید به آنجا بازگردیم و ببینیم که مواد هنوز در محل هستند و برای استفاده‌ای دیگر منحرف نشده‌اند. این موضوع بسیار، بسیار مهم است.»

ارزیابی بر اساس تصاویر ماهواره‌ای

گروسی افزود که بازرسان در اطراف مکان‌هایی که ذخایر اورانیوم در آن نگهداری می‌شود، تحرکاتی را مشاهده کرده‌اند، اما بدون دسترسی بیشتر، آژانس ناچار است تنها به تصاویر ماهواره‌ای تکیه کند، که اطلاعات محدودی ارائه می‌دهد.

به گفته او، این ذخایر در صورت تصمیم ایران به نظامی‌کردن برنامه‌اش، می‌تواند برای ساخت حدود ۱۰ بمب هسته‌ای کافی باشد. با این حال گروسی تأکید کرد این به معنای آن نیست که ایران چنین سلاحی دارد. نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد به درخواست آسوشیتدپرس برای اظهار نظر در این زمینه پاسخی نداده است.

ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ماه گذشته در قاهره توافق‌نامه‌ای امضا کردند تا زمینه ازسرگیری همکاری‌ها از جمله بازدیدهای نظارتی از تأسیسات هسته‌ای ایران فراهم شود، اما این توافق هنوز اجرایی نشده است. این توافق پس از آن انجام شد که مقامات ایرانی تمام همکاری‌ها با آژانس را در پی جنگ با اسرائیل متوقف کردند؛ جنگی که طی آن آمریکا چندین سایت هسته‌ای ایران را هدف حمله قرار داد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اندکی پس از ورود مستقیم این کشور به جنگ اسرائيل و ایران، با اطمینان گفت که اقدام او در کمک مستقیم به اسرائیل، ضربه‌ای قاطع به برنامه هسته‌ای ایران وارد کرده است و این تأسیسات “کاملاً نابود شده‌اند.”

بیشتر بخوانید:ترامپ: ایران دیگر قلدر منطقه نیست و برای بقا می‌جنگد

رد ادعاهای ترامپ مبنی بر نابودی تاسیسات اتمی ایران

اما این ادعاها به سرعت از سوی یک گزارش مقدماتی اطلاعاتی آمریکا رد شد. این ارزیابی نشان داد که حملات آمریکا تنها باعث عقب‌افتادن چندماهه برنامه هسته‌ای ایران شده است.

بر اساس این گزارش در مجتمع غنی‌سازی فردو، جایی که بمب‌افکن‌های بی-۲ آمریکا چندین بمب سنگرشکن ۳۰ هزار پوندی پرتاب کردند، ورودی تأسیسات فرو ریخت و زیرساخت سطحی آسیب دید، اما سازه‌های زیرزمینی از بین نرفتند.

بیشتر بخوانید:سایه جنگی دیگر بر فراز ایران؛ آیا تقابل نظامی نزدیک است؟

دو منبع آگاه از ارزیابی مقدماتی اطلاعاتی آمریکا به آسوشیتدپرس گفته بودند که تحلیلگران اطلاعاتی پیش از حمله نیز نسبت به چنین نتیجه‌ای هشدار داده بودند.

حمله غافلگیرانه اسرائیل به ایران پس از آن صورت گرفت که شورای حکام آژانس برای نخستین‌بار در ۲۰ سال گذشته به‌دلیل عدم همکاری ایران با آژانس، علیه جمهوری اسلامی رای داد. حکومت ایران، بدون ارائه مدرک، آژانس را به همکاری با اسرائیل و سپس آمریکا در این حملات متهم کرد.

روابط پرتنش ایران و آژانس

پس از آن، برخی مقامات ارشد ایران و رسانه‌های رسمی خواستار دستگیری و محاکمه گروسی در صورت سفر او به ایران شدند. به همین دلیل، این دیپلمات آرژانتینی که نقش پررنگی در افزایش اعتبار آژانس داشته است، تحت حفاظت نیروهای ویژه پلیس اتریش قرار گرفت.

بیشتر بخوانید:در جلسه آژانس اتمی وزیر انرژی آمریکا خواهان توقف کامل غنی‌سازی در ایران شد

گروسی گفت فراتر از خصومت شخصی و تهدیدهای فیزیکی، جنگ میان اسرائیل و ایران باعث عقب‌گرد سال‌ها پیشرفت آژانس در تعامل با تهران شد؛ درست زمانی که قرار بود بازرسان اجازه دسترسی به سومین سایت غنی‌سازی را دریافت کنند.

با فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران، روابط پرتنش میان ایران و آژانس پیچیده‌تر شده است، اما گروسی می‌گوید بازرسان سازمان ملل همچنان در داخل ایران حضور دارند و او نیز در “تماس دائمی” با عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی است.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان گفت: «آیا این به آن معناست که آن‌ها در سطح مطلوب همکاری می‌کنند؟ نه. در عین حال گفتن اینکه مانع دسترسی ما شده‌اند درست نیست، اما ادعای اینکه همه‌چیز خوب پیش می‌رود هم نادرست است.»

تخفیف‌های نفت ایران به چین به بالاترین سطح خود رسیده است

تخفیف‌های نفت ایران به چین به بالاترین سطح خود رسیده است

حکومت ایران مجبور است به دلیل تحریم‌های گسترده نفت خود را با تخفیف‌های بی‌سابقه‌ای به چین صادر کند. آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا اخیرا موجی از محدودیت‌ها را برای خریداران نفت روسیه و ایران اعمال کرده‌اند.به گزارش رویترز تخفیف‌هایی که برای فروش نفت ایران به چین عرضه می‌شوند، به گسترده‌ترین میزان خود در بیش از یک سال گذشته رسیده‌اند؛ چرا که تحریم‌های سخت‌تر علیه روسیه و ایران باعث شده‌اند خرید از پالایشگاه‌های مستقل چین که پیش‌تر نیز با کمبود سهمیه واردات روبه‌رو بودند، دشوارتر شود.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

ایالات متحده، اتحادیه اروپا و بریتانیا به تازگی محدودیت‌های تجاری شدیدی را بر شرکت‌های بزرگ تولید نفت روسیه و دیگر فعالان این صنعت اعمال کرده‌اند تا فشار بر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در جهت پایان دادن به جنگ اوکراین را افزایش دهند.

فشار نفت بدون خریدار روسیه بر صادارات نفت ایران

به گفته منابع تجاری، این تحریم‌ها باعث شده‌اند که برخی خریداران در چین و هند، یعنی دو مصرف‌کنندهٔ بزرگ نفت روسیه، خریدهای خود را متوقف کنند. این باعث شده است قیمت نفت خام روسیه به شدت کاهش یابد و محموله‌های بدون خریدار روسی نیز بر بازار محدود نفت ایران فشار وارد کند.

بیشتر بخوانید:تحریم‌ها علیه ایران

رویترز به نقل از همین منابع که نخواستند نام‌شان فاش شود، نوشت اختلال‌های اخیر، علاوه بر تحریم‌های پیشین واشنگتن علیه نهادهایی است که گفته شده در تجارت نفت ایران دخیل بوده‌اند، از جمله چهار پالایشگاه چینی و نیز برخی بنادر و کشتی‌ها.

قیمت‌های پیشنهادی فروش نفت خام ایران، “نفت سبک” برای تحویل در ماه دسامبر سال جاری به بیش از ۸ دلار تخفیف در هر بشکه نسبت به شاخص جهانی نفت برنت (ICE Brent) رسیده است؛ در حالی که این تخفیف در ماه سپتامبر امسال حدود ۶ دلار و در ماه مارس حدود ۳ دلار بود.

بیشتر بخوانید:تحریم‌های نفتی

پیشنهادهای خرید نیز به حدود ۱۰ دلار تخفیف در هر بشکه کاهش یافته‌اند، زیرا خریداران برای پوشش ریسک تحریم و احتمال بروز مشکلات در تخلیه محموله‌ها در بنادر چین، قیمت پایین‌تری درخواست کرده‌اند.

حجم صادرات هم کاهش یافته است

علاوه بر کاهش بهای نفت ایران، فروش آن نیز پایین آمده است. واردات نفت ایران توسط چین، که حدود ۱۴ درصد از کل واردات نفت خام چین را تشکیل می‌دهد، در سپتامبر به ۱.۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافت؛ که این میزان، پایین‌ترین سطح از ماه مه و کمتر از میانگین سالانه حدود ۱.۳۸میلیون بشکه در روز در سال جاری است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به گفته منابع تجاری، چین واردات نفت خام پالایشگاه‌های مستقل را تحت سیستم سهمیه‌بندی سختگیرانه‌ای تنظیم می‌کند. این پالایشگاه‌ها تا پایان سپتامبر عمدتاً سهمیهٔ سالانهٔ خود را مصرف کرده‌اند.

بیشتر بخوانید:مکانیسم ماشه

چین در سال‌های گذشته در ماه نوامبر معمولا سهمیه‌های جدیدی صادر کرده است. حال پالایشگاه‌ها منتظر هستند تا احتمالا در ماه آینده میلادی، سهمیه تازه پکن را بررسی کنند.

سایت روزنامه هم‌میهن از دسترس خارج شد

سایت روزنامه هم‌میهن از دسترس خارج شد

وب‌سایت روزنامه هم‌میهن چند ساعت پس از انتشار مصاحبه با شاکی پرونده پژمان جمشیدی از دسترس خارج شد و این‌ سایت در حال حاضر باز نمی‌شود. همزمان سایت “ورزش سه” گزارش داده که جمشیدی تهران را به مقصد استانبول ترک کرده است.تنها چند ساعت پس از انتشار مصاحبه الهه محمدی با شاکی پرونده پژمان جمشیدی، وب‌سایت روزنامه هم‌میهن از دسترس خارج شد و این‌ سایت خبری در حال حاضر نه از داخل و نه از خارج کشور باز نمی‌شود.

محمدجواد روح، سردبیر روزنامه هم‌میهن در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، با اشاره به توقیف سایت این روزنامه گفت: «امروز از نهادهای امنیتی تماس گرفتند و گفتند که سایت روزنامه را از دسترس خارج کرده‌اند و تأکید داشتند که تا اطلاع ثانوی، در شبکه‌های اجتماعی روزنامه نیز مطلبی بارگذاری نشود.»

او افزود: «هنوز اعلام نشده که دلیل این تصمیم چه بوده، اما من فکر می‌کنم هیچ ارتباطی با گزارش امروز در مورد پرونده پژمان جمشیدی نداشته باشد. سایت هم‌میهن در ایام جنگ ۱۲روزه نیز مدتی توقیف شده بود که پس از انجام رایزنی‌ها، حل شد. اکنون نیز منتظر هستیم ببینیم وضعیت سایت چه می‌شود.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

برخی از رسانه‌ها نیز با انتشار تصاویری از صفحه اول روزنامه هم‌میهن در روز “سه‌شنبه ۰۶ آبان ۱۴۰۴؛ شماره ۹۱۷”، گمانه‌زنی کرده‌اند که این امر به دلیل انتشار گزارش و مصاحبه الهه‌ محمدی در خصوص ابعاد ناگفته پرونده پژمان جمشیدی، بازیگر شناخته‌شده سینما و تلویزیون و بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال ایران رخ داده است.

پژمان جمشیدی تهران را به مقصد استانبول ترک کرد

جمشیدی که اخیر به اتهام تجاوز به یک زن جوان بازداشت و به زندان قزل‌حصار منتقل شده بود، چند روز پیش به قید وثیقه آزاد شد.

همزمان با بالا گرفتن بحث بر سر وضعیت پرونده پژمان جمشیدی، سایت “ورزش سه” گزارش داده که او امروز تهران را با پرواز به مقصد استانبول ترک کرده است.

در این خبر ادعا شده که جشمیدی “برای رتق و فتق برخی امور راهی ترکیه شده است” و “این سفر مربوط به کارهای شخصی این بازیگر است و به گفته نزدیکان وی، مسئله خاص دیگری در این میان وجود ندارد.”

در همین حال، علی محمدزاده، وکیل پژمان جمشیدی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، با تایید خبر خروج جمشیدی از ایران، مدعی شد که سفر موکل او به ترکیه “برای انجام کارهای اداری بوده” و او به کشور برمی‌گردد.

همچنین خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نیز به نقل از یکی از نزدیکان پژمان جمشیدی نوشته که سفر او به ترکیه “صرفا برای دیدار با پدر، برادر و اقوامش بوده است و او مشکل ممنوع‌الخروجی ندارد.”

این منبع به تسنیم گفته است که “منعی برای سفر پژمان جمشیدی نبوده و در چند روز آینده برمی‌گردد این خروج ربطی به متواری شدن ندارد.”

دلیل از دسترس خارج شدن سایت هم‌میهن هنوز مشخص نیست

با وجود آن که دلیل در دسترس نبودن سایت هم‌میهن هنوز به طور رسمی اعلام نشده، خبرگزاری مهر، در گزارشی بحث‌برانگیز مدعی شد که “سایت روزنامه هم‌میهن به دلیل عدم رعایت مرزهای اخلاق حرفه‌ای و اصول کار رسانه‌ای از دسترس خارج شده است.”

بیشتر بخوانید: پرونده پژمان جمشیدی؛ “پزشکی قانونی تجاوز را تایید کرده است”

این خبرگزاری در گزارش خود، دلیل بسته شدن سایت هم‌میهن را همچنین “درج تصویری نامناسب در صفحه یک این روزنامه” اعلام کرده است.

خبرگزاری مهر در گزارش خود با استفاده از ادبیات رایج حکومتی به انتقاد از گزارش الهه محمدی درباره پرونده پژمان جمشیدی پرداخته و نوشته است که دست‌اندرکاران این روزنامه “با توجه به بررسی رفتارهای گذشته خود طی ماه‌های اخیر و تذکرات دریافت‌شده، تصمیم گرفتند خبرنگاری را که به گفته مهر “در جریان فتنه مهسا امینی فعال بوده” و “سابقه امنیتی دارد، مامور تهیه گزارش تیتر یک شماره امروز کنند.”

مهر در گزارش خود مدعی شده که گزارش هم‌میهن، “روایتی یک‌طرفه و بدون مستندات حقوقی و قضائی” ارائه داده و “صرفا به نقل از شاکی و مادرش نوشته شده است.”

به گفته این خبرگزاری، این ادعا که تجاوز پژمان جمشیدی به شاکی پرونده، از سوی پزشکی قانونی تایید شده، “نادرست بوده و امروز عباس مسجدی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور، در پایان نشست مشترک با سخنگوی قوه قضائیه آن را تکذیب کرده است.”

مهر، خبرگزاری وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی در ادامه مدعی شده که مدیران روزنامه هم‌میهن، “پروژه‌ای حساس” را “به خبرنگاری سپرده‌اند که با سابقه بازداشت به دلیل مسائل امنیتی” و “نقش پیشین در ایجاد بحران‌های امنیتی”، “همچنان تحت ارزیابی و بررسی برای اتخاذ تصمیمات بعدی قرار دارد.”

بیشتر بخوانید: پرونده پژمان جمشیدی؛ بحث اتهام “تجاوز” و فشار بر قربانیان

در واکنش به از دسترس خارج شدن سایت روزنامه هم‌میهن، احمد زیدآبادی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو تحریریه هم‌میهن با انتشار مطلبی در کانال تلگرامی خود نوشت: «همه‌اش ارزانی خودتان! کشوری که در آن نمی‌شود در بارۀ یک پروندۀ خصوصی جنایی هم گزارش تهیه کرد، دیگر چه نیازی به روزنامه دارد؟ همان صدا و سیما و کیهان و شرکاء کافی هستند.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

اگرچه دلیل توقیف وبسایت هم‌میهن هنوز به طور رسمی اعلام نشده اما خبرگزاری تابناک، اعلام کرده که این اقدام “احتمالا به دلیل انتشار مصاحبه با شاکی پرونده پژمان جمشیدی” و همچنین درج “عکسی موهن با موضوع حجاب” در صفحه اول روزنامه صورت گرفته است.

این در حالی است که محمدجواد روح، سردبیر روزنامه هم‌میهن در گفت‌وگو با جماران با اشاره به این عکس گفته است: «ما نمی‌خواستیم عکس آقای جمشیدی را کار کنیم، زیرا قراردادن تصویر ایشان روی جلد روزنامه کار درستی نبود‌. طبیعتا، عکس شاکی را هم نمی‌توانستیم کار کنیم، کمااینکه حتی اسم ایشان را در گزارش نیاورده‌ایم.»

روح افزود: «امروز برای اولین بار عکس تزئینی کار کردیم و کنار آن هم قید کردیم که عکس تزئینی است و منبع آن هم یک سایت خارجی است. فردی که در این تصویر آمده، یک فرد خارجی است که یک پارچه حریر روی او قرار دارد.»

آیا کالابرگ می‌تواند سفره‌های خالی مردم را پر کند؟

آیا کالابرگ می‌تواند سفره‌های خالی مردم را پر کند؟

کالابرگ الکترونیکی قرار بود سیاستی موقت باشد، اما حالا برای میلیون‌ها خانواده حیاتی شده است. آیا این سیاست واقعا فقر را کاهش می‌دهد یا فقط برای حکومت زمان می‌خرد؟ گفت‌وگوی دویچه وله با دو کارشناس.کالابرگ الکترونیکی، که از سوی دولت جمهوری اسلامی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی حمایت معیشتی اقشار کم‌درآمد معرفی شده، حالا به نقطه‌ای رسیده که هم مدافعان آن در دولت بر “موفقیت” این طرح تاکید دارند و هم منتقدان از شکاف عمیق میان هدف اعلامی و واقعیت اجتماعی سخن می‌گویند.

دولت می‌گوید این طرح با هدف کاهش فشار تورم بر گروه‌های آسیب‌پذیر اجرا شده، اما واقعیت زندگی مردم در ایران نشان می‌دهد مسئله فقط “توزیع کالا” نیست، بلکه پرسش اصلی این است که فقر و عدالت در اقتصادی فرسوده چگونه تعریف می‌شود و چه کسانی واقعا از حمایت بهره‌مند می‌شوند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

کالابرگ الکترونیکی از اواخر سال ۱۴۰۱ به صورت آزمایشی در چند استان اجرا شد و در خرداد ۱۴۰۲ به صورت سراسری گسترش یافت. قرار بود فقط راهی موقت برای کمک به خانواده‌هایی باشد که زیر فشار تورم نفس می‌کشند. اما همان‌طور که بسیاری از سیاست‌های موقت در ایران به یک وضعیت دائمی تبدیل می‌شوند، این طرح هم به تدریج به بخشی از زندگی مردم تبدیل شد. حالا میلیون‌ها خانواده برای تامین ابتدایی‌ترین مایحتاج‌شان به آن وابسته‌اند.

بیشتر بخوانید:دلایل حذف یارانه برای برخی دهک‌ها در ایران

دولت جمهوری اسلامی می‌گوید بیش از ۸۵ درصد مشمولان از کالابرگ راضی‌اند. اما این عدد فقط یک بخش از تصویر را نشان می‌دهد. رضایت بسیاری از این خانوارها نه به خاطر کیفیت طرح، بلکه به خاطر نداشتن جایگزین است. برای خانواده‌ای که ماه‌هاست توان خرید گوشت، لبنیات یا حتی برنج را ندارد، دریافت کالابرگ هرچقدر محدود هم باشد، به معنای یک وعده غذای بیشتر است.

کوپن به جای پول نقد، انتخاب کمتر برای خانواده‌ها

درپی گسترش طرح، بخشی از یارانه نقدی مردم حذف و به جای آن اعتبار خرید کالاهای مشخص اختصاص داده شد. حالا خانواده‌ها به جای اینکه خودشان تصمیم بگیرند پول را چگونه خرج کنند، باید از فهرست محدودی از کالاها خرید کنند. این یعنی کنترل بیشتر بر نحوه خرجیارانه و آزادی کمتر برای خانوارهایی که همین حالا هم تحت فشار اقتصادی هستند.

دهک‌بندی جمعیت برای شناسایی افراد مشمول، یکی از مهم‌ترین بخش‌های این طرح است اما همین دهک‌بندی برای بسیاری از مردم به نمادی از بی‌عدالتی تبدیل شده. بطوریکه برای مثال، یک خانواده سه نفره در تهران با ۳۰ میلیون تومان درآمد در دهک هشتم قرار می‌گیرد و یارانه‌اش حذف می‌شود، اما همین خانواده در واقعیت به سختی از پس اجاره خانه و هزینه خوراک برمی‌آید.

در همین زمینه احمد علوی، استاد دانشگاه و پژوهشگر اقتصادی، در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی می‌گوید: «تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد یارانه، چه نقدی و چه کالابرگی، نمی‌تواند جایگزین درآمد پایدار خانوار شود. این سیاست فقط یک مسکن موقتی است و قرار بود در ایران هم موقتی باشد، اما شکست سیاست‌های اقتصادی باعث شد ادامه پیدا کند.»

او تأکید می‌کند که پرداخت یارانه در نظام اداری ناکارآمد باعث کسری بودجه و در نتیجه تورم می‌شود. «دولت با یک دست یارانه می‌دهد و با دست دیگر قدرت خرید همان یارانه را از مردم پس می‌گیرد.» به گفته علوی، دهک‌بندی در ایران به دلیل نبود شفافیت درآمدی و اقتصاد غیررسمی اساسا قابل اعتماد نیست. «خیلی وقت‌ها کسانی که واقعا نیاز دارند حذف می‌شوند و کسانی که نیاز ندارند یارانه می‌گیرند.»

او به تجربه سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ اشاره می‌کند که در آن با تورم بالا، ارزش واقعی یارانه نقدی به سرعت از بین رفت. «کالابرگ شاید در کوتاه‌مدت کمک کند، اما هزینه‌های اداری بالا، احتمال قاچاق و محدود شدن انتخاب مردم را هم به همراه دارد. وقتی فاصله قیمت بازار و قیمت دولتی زیاد باشد، بازار سیاه ایجاد می‌شود و همین کمک تبدیل به دردسر جدید می‌شود.»

“بدون کوپن، خیلی‌ها گرسنه می‌مانند”

رقیه رضایی، روزنامه‌نگار و عضو تحریریه ایران وایر، در گفت‌وگو با دویچه‌ وله فارسی از زاویه‌ای انسانی‌، جنبه اجتماعی و مسئولیت به مسئله نگاه می‌کند: «کوپن غذایی شاید برای خیلی‌ها تنها راه زنده ماندن باشد. مردم در سال‌های اخیر حتی توان خرید نان و برنج را هم از دست داده‌اند. خط فقر رسمی در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۱ میلیون تومان است و بخش بزرگی از مردم زیر این خط زندگی می‌کنند. برای این خانواده‌ها، کالابرگ یعنی یک وعده غذا بیشتر برای بچه‌ها.»

او می‌گوید مشکل اصلی در بی‌ثباتی و ناپیوستگی اجرای طرح است: «دولت مرحله پنجم را به آبان یا آذر یا دی موکول می‌کند، بدون زمان دقیق. مردم نمی‌توانند روی این کمک حساب کنند. وقتی نمی‌دانی ماه بعد کالابرگ هست یا نه، چطور می‌توانی برنامه‌ریزی کنی؟ این بیشتر شبیه تبلیغات حکومتی است تا یک سیاست واقعی برای نجات مردم از گرسنگی.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

رضایی همچنین هشدار می‌دهد که گسترش دامنه توزیع کالابرگ به چند ده میلیون نفر می‌تواند خودش باعث تورم شود. «اگر دولت برای همه یارانه بدهد، فشار روی بازار بالا می‌رود و در نهایت همان اقشار فقیر دوباره آسیب می‌بینند.»

دولت از شفافیت سامانه کالابرگ صحبت می‌کند، اما در واقعیت، برای خیلی‌ها این شفافیت تنها روی کاغذ است. وقتی تنها ملاک حذف یا تخصیص یارانه عدد درآمدی باشد، هزاران خانواده که زیر بار هزینه‌های زندگی خرد شده‌اند از شمول طرح خارج می‌شوند. یک عدد خشک نمی‌تواند فقر واقعی را اندازه بگیرد.

برای بسیاری از مردم، کالابرگ یادآور دوران کوپن در دهه ۶۰ است. تنها تفاوت، دیجیتالی شدن آن است، نه تغییر در منطق سیاست. کوپن قرار است فشار را کم کند، اما نمی‌تواند زندگی را بهتر کند.

در ایران کالابرگ الکترونیکی در اقتصادی اجرا می‌شود که با تورم مزمن، کاهش ارزش پول ملی، رکود و بیکاری ساختاری مواجه است. در چنین شرایطی هیچ سیاست حمایتی مقطعی نمی‌تواند فقر را کاهش دهد. این سیاست‌ها فقط زمان می‌خرند و چهره بحران را موقتی می‌پوشانند.

احمد علوی در همین زمینه می‌گوید: «اگر همین منابع صرف ایجاد شغل یا سرمایه‌گذاری می‌شد، نتیجه پایدارتر و عادلانه‌تری داشت. چاپ پول برای پرداخت یارانه خودش عامل تورم است و در نهایت اثر یارانه را خنثی می‌کند.»

کالابرگ الکترونیکی شاید بتواند چند وعده غذایی را برای خانواده‌های فقیر تضمین کند، اما نمی‌تواند ریشه فقر را از بین ببرد. این سیاست اگر با اصلاحات اساسی اقتصادی، مهار تورم و ایجاد اشتغال همراه نباشد، فقط ظاهر بحران را تغییر می‌دهد، نه واقعیت آن را.

در حالی که دولت روی آمار رضایت تکیه می‌کند، زندگی میلیون‌ها نفر در سایه تورم و ناامنی اقتصادی جریان دارد. کالابرگ برای بسیاری از خانواده‌ها نه یک انتخاب، بلکه آخرین امید است. اما امیدی که روی زمین لغزانی از بی‌ثباتی اقتصادی بنا شده است.

این سیاست قرار بود موقتی باشد، اما حالا خودش تبدیل به بخشی از بحران شده. برای بسیاری از خانواده‌های کم‌درآمد در ایران، کالابرگ یعنی بقا، نه زندگی.

شرکت بیمه نیوزیلندی متهم به نقش‌آفرینی در صدور نفت تحریمی ایران

شرکت بیمه نیوزیلندی متهم به نقش‌آفرینی در صدور نفت تحریمی ایران

به گزارش رویترز، شرکت نیوزیلندی مریتایم میوچوال با بیمه نفتکش‌های مرتبط با ایران و روسیه، میلیاردها دلار نفت تحریمی را وارد بازار جهانی کرده است. پلیس نیوزیلند در حال بررسی نقض تحریم‌ها و تخلفات احتمالی این شرکت است.تحقیقات اختصاصی خبرگزاری رویترز نشان می‌دهد شرکتی کوچک اما اثرگذار در نیوزیلند، طی سال‌های اخیر نقشی پنهان و مؤثر در استمرار صادرات نفت ایران و روسیه ایفا کرده است.

طبق این گزارش مفصل منتشرشده رویترز در روز سه‌شنبه ۲۸ اکتبر (۶ آبان)، شرکت مریتایم میوچوال (Maritime Mutual) که دفتر مرکزی آن در شهر اوکلند است و توسط پاول رنکین، شهروند ۷۵ ساله بریتانیایی، و اعضای خانواده‌اش اداره می‌شود، نفتکش‌هایی را بیمه کرده که با دور زدن تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، ده‌ها میلیارد دلار نفت تحریمی را به آسیا منتقل کرده‌اند.

شرکتی کوچک با نقشی بزرگ در تجارت نفت تحریمی

طبق این گزارش که با بررسی هزاران سند بیمه‌ای و کشتیرانی و گفت‌وگو با چندین منبع مطلع نوشته شده، شرکت کوچک “مریتایم میوچوال” با ارائه بیمه لازم برای ورود نفتکش‌ها به بنادر، عملاً به یکی از حلقه‌های کلیدی در تجارت نفت تحریمی بدل شده است.

بر اساس یافته‌های رویترز، از میان صدها نفتکش فعال در آنچه “ناوگان سایه” نامیده می‌شود، نزدیک به یک‌ششم در مقطعی تحت پوشش بیمه مریتایم میوچوال بوده‌اند. ناوگان سایه به شبکه‌ای از کشتی‌ها گفته می‌شود که محموله‌های تحریمی ایران، روسیه و ونزوئلا را با مسیرها و نام‌های جعلی جابه‌جا می‌کنند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

به گفته‌ی کارشناسان، این بیمه از نوع حمایت و غرامت (P&I) بوده که نه خود کشتی یا محموله، بلکه خسارات احتمالی به اشخاص، اموال یا محیط زیست را پوشش می‌دهد. هزینه سالانه چنین بیمه‌ای برای نفتکش‌های بزرگ گاه بیش از ۲۰۰ هزار دلار است.

دیوید تننباوم، کارشناس تحریم، در گفت‌وگو با رویترز گفته است: «بدون این بیمه، نفتکش‌ها عملاً از حرکت می‌افتند؛ حتی بنادر ایران و روسیه هم اجازه ورود کشتی‌های بدون بیمه را نمی‌دهند.»

همکاری با ایران؛ از “شیراز مارین” تا دوران تحریم

به نوشته رویترز، مریتایم میوچوال در سال ۲۰۱۶ میلادی، دو سال پیش از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، به دنبال توسعه فعالیت‌های خود در ایران بوده است. در وب‌سایت شرکت ایرانی ارائه‌دهنده خدمات کشتیرانی “شیراز مارین” نیز برای شرکت مریتایم میوچوال تبلیغ شده است.

بر اساس نامه‌ای با امضای پاول رنکین و لوگوی مریتایم میوچوال، این شرکت از ۲۳ ژانویه ۲۰۱۷ به “شیراز مارین” اختیار داده بوده تا در راستای منافع‌اش در جمهوری اسلامی ایران بکوشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بر اساس یافته‌های رویترز، پس از بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران در نوامبر ۲۰۱۸، درآمد این شرکت به شکل چشمگیری افزایش یافته است.

طبق اسناد رسمی نیوزیلند، فروش بیمه مریتایم میوچوال طی یازده سال منتهی به ۲۰۱۸ به طور میانگین ۹٫۵ درصد در سال رشد داشته و به ۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار رسیده بوده، اما از سال ۲۰۱۹، هم‌زمان با شدت گرفتن تحریم‌ها علیه ایران، میانگین رشد سالانه آن به ۴۱ درصد رسیده و درآمد شرکت در سال گذشته میلادی (۲۰۲۴) به ۱۰۸ میلیون دلار و نیم افزایش یافته است.

نقطه اوج رشد درآمد این شرکت در سال ۲۰۲۳ بوده که در آن تحریم‌ها علیه روسیه آغاز شده و صادرات نفت ایران نیز طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا، به ۴۲ میلیارد دلار، یعنی رقمی نزدیک به سطح پیش از تحریم‌ها، رسیده است.

به گفته رویترز، در سپتامبر ۲۰۲۳ شرکت “شیراز مارین” نیز در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرده که نماینده رسمی باشگاه P&I نیوزیلند در ایران است.

با این حال، مریتایم میوچوال در پاسخ به پرسش رویترز، هرگونه همکاری فعال با “ناوگان سایه” یا تلاش برای جذب مشتریان تحریم‌شده را قویاً رد کرده و رشد درآمد خود را نتیجه افزایش تعداد کشتی‌های بزرگ دانسته که پس از رفع محدودیت بیمه‌گران اتکایی تحت پوشش آن در آمده‌اند.

بیمه‌گر “ناوگان سایه”

بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی سازمان غیردولتی “دیده‌بان جهانی ماهیگیری”، کشتی‌های بیمه‌شده از سوی مریتایم میوچوال بین سال‌های ۲۰۲۱ تا نیمه ۲۰۲۵ دست‌کم ۲۷۴ بار سامانه موقعیت‌یاب خود را خاموش کرده یا داده‌های جعلی ارسال کرده‌اند؛ روشی موسوم به “اسپوفینگ” که از آن برای پنهان کردن مسیر واقعی حرکت کشتی‌ها استفاده می‌شود.

بیورن برگمن، تحلیلگر این سازمان، در گفت‌وگو با رویترز گفت: «عجیب است که شرکتی از کشوری هم‌پیمان با آمریکا و اروپا، این همه کشتی که موقعیت خود را جعل می‌کنند، بیمه کند.»

طبق قوانین “سازمان بین‌المللی دریانوردی” سازمان ملل، کشتی‌های بزرگ در سفرهای بین‌المللی موظف به استفاده از سامانه موقعیت‌یاب خودکار هستند، اما اجرای این قانون برعهده کشورهایی است که کشتی‌ها را در قلمرو خود ثبت کرده‌اند.

آغاز تحقیقات بین‌المللی در نیوزیلند

طبق تحقیقات رویترز، در ۸ اکتبر ۲۰۲۴ ایمیلی از سوی یکی از فعالان صنعت دریانوردی نیوزیلند به رئیس بانک مرکزی این کشور، با درخواست تحقیق درباره فعالیت‌های مریتایم میوچوال ارسال شده است، زیرا به گفته این فرد، شرکت مزبور از محل استقرار خود در نیوزیلند برای ایجاد “ظاهری معتبر” سوءاستفاده می‌کند.

پس از آن، بانک مرکزی و چند نهاد دولتی تحقیق مشترکی را آغاز کرده‌اند که اکنون با همکاری استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده ادامه دارد. محور این تحقیقات، بررسی “احتمال نقض تحریم‌ها، کوتاهی در پیشگیری از تأمین مالی تروریسم و معرفی گمراه‌کننده شرکت به عنوان بیمه‌گر رسمی در نیوزیلند” است.

بیشتر بخوانید: چین چگونه پنهانی پول نفت ایران را می‌پردازد و تحریم‌ها را دور می‌زند

به گفته منابع آگاه، پلیس نیوزیلند در ۱۶ اکتبر دفاتر مریتایم میوچوال در اوکلند و کرایست‌چرچ را تفتیش کرده و مدارک مالی و اسناد بیمه‌ای شرکت را ضبط کرده است. تا امروز اما اتهامی رسمی علیه مدیران این شرکت مطرح نشده است. وزارت خارجه نیوزیلند تأیید کرده است که نهادهای نظارتی در تماس مستقیم با مریتایم میوچوال هستند.

در این میان، وزارت خزانه‌داری بریتانیا از ارائه اطلاعات درباره رعایت یا عدم رعایت تحریم‌های ایران و روسیه از سوی شرکت مزبور خودداری کرده و گفته است انتشار چنین اطلاعاتی «ممکن است به روابط بین‌المللی لندن آسیب رسانده و به افراد دارای نیات مجرمانه برای دور زدن تحریم‌ها کمک کند.»

در واکنش به همه این اتهامات، مریتایم میوچوال اعلام کرده که بر اساس “استانداردهای سختگیرانه انطباق” فعالیت می‌کند و «هیچ تخلفی از قوانین بین‌المللی مرتکب نشده است.»

حلقه‌ای گم‌شده در زنجیره تحریم‌ها

بر پایه یافته‌های رویترز، بیمه‌های ارائه‌شده توسط مریتایم میوچوال طی سالیان اخیر نقشی حیاتی در بقای شبکه صادرات نفت تحریمی ایران و روسیه ایفا کرده‌اند.

در واقع، طبق گزارش رویترز، این شرکت کوچک با ظاهری قانونی در نیوزیلند توانسته است مسیر انتقال نفت تحریمی را به بازارهای جهانی باز نگه دارد.

تحقیقات جاری در نیوزیلند، با همکاری واشنگتن، لندن و کانبرا، ممکن است یکی از پیچیده‌ترین پرونده‌های مالی مرتبط با تحریم‌های جهانی را به یکی از دورافتاده‌ترین نقاط جهان یعنی اوکلند گره بزند؛ شهری بی‌حاشیه در سواحل اقیانوس آرام که اکنون در مرکز یکی از بزرگترین معماهای تجارت نفت تحریمی ایران قرار گرفته است.