by Esmaeil Moradi | Sep 19, 2025 | Uncategorized
شورای امنیت سازمان ملل در چارچوب استفاده از فعال‌کردن مکانیسم ماشه قطعنامه‌ای را که خواستار لغو دائمی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بود، رد کرد.در جریان رأی گیری در شورای امنیت سازمان ملل، ۹ کشور به قطعنامه‌ای که خواهان تمدید تعلیق تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بود رأی منفی دادند. این قطعنامه در چارچوب استفاده کشورهای غربی از مکانیسم ماشه به جریان افتاد. به این ترتیب همه قطعنامه‌های تحریمی که پس از توافق برجام و در چارچوب قطعناه ۲۲۳۱ تعلیق شده بود می‌توانند احیا می‌شوند، اگر ظرف ۸ روز آتی که هنوز مهلت یک ماهه مکانیسم ماشه به پایان نرسیده بین ایران و کشورهای اروپایی توافقی بر سر پرونده هسته‌ای به دست نیاید.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بریتانیا، فرانسه، ایالات متحده، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی به قطعنامه رأی منفی دادند. ۹ عضو شورای امنیت به قطعنامه رأی منفی دادند.
بیشتر بخوانید: شورای امنیت امروز درباره بازگشت تحریم‌ها رای‌گیری می‌کند
چین، روسیه، پاکستان و الجزایر از آن حمایت کردند و گویان و کره جنوبی رأی ممتنع دادند. این قطعنامه توسط کره جنوبی، رئیس فعلی شورای امنیت، ارائه شده بود.
چراغ سبز به بازگشت تحریم‌ها
شورای امنیت سازمان ملل در نیویورک با قطعنامه‌ای که می‌توانست تعلیق تحریم‌ها را تمدید کند، مخالفت کرد. بنابراین، تحریم‌هایی که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه تهران وضع شده بودند، به‌احتمال زیاد طبق برنامه، در تاریخ ۲۸ سپتامبر به وقت اروپای مرکزی (۲۷ سپتامبر ساعت ۱۲ شب به وقت آمریکا) دوباره اجرایی خواهند شد. البته تا آن زمان هنوز فرصت برای مذاکره با ایران باقی است.
آلمان، بریتانیا و فرانسه در پایان ماه اوت سازوکار موسوم به “اسنپ‌بک” را برای بازگرداندن تحریم‌ها فعال کردند، چراکه به عقیده آنها ایران به‌طور اساسی مفاد توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام) را نقض کرده است. در این زمینه به غنی‌سازی اورانیوم اشاره شده که بسیار فراتر از مقادیری است که برای اهداف غیرنظامی لازم است.
در رأی‌گیری در شورای امنیت که قدرتمندترین نهاد سازمان ملل محسوب می‌شود، تعداد آرای لازم برای ادامه تعلیق تحریم‌ها به دست نیامد. آلمان در حال حاضر عضو این شورا نیست و بنابراین حق رأی ندارد.
از روز سه‌شنبه، حدود ۱۵۰ رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گرد هم می‌آیند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
واکنش ایالات متحده و اسرائیل
دوروتی شی، نماینده آمریکا در شورای امنیت گفت «ما باید با یک صدا، رهبران ایران را تحت فشار بگذاریم تا مسیر صلح و در نتیجه آن، راه رفاه برای مردم ایران را انتخاب کنند. جمهوری اسلامی در حال حاضر از اجرای اقدامات نظارتی آژانس در چارچوب برجام خودداری می‌کند و پروتکل الحاقی آژانس را به‌طور موقت به اجرا نمی‌گذارد.»
شی ادامه داد: «اروپایی‌ها می‌توانستند روند مکانیزم ماشه را از سال ۲۰۱۹ آغاز کنند، اما تصمیم گرفتند ابتدا دیپلماسی فشرده‌ای را با ایران دنبال کنند. سپس در ماه ژوئیه، سه کشور اروپایی پیشنهاد دادند که مکانیزم ماشه تمدید شود، مشروط بر اینکه ایران اقداماتی برای رفع نگرانی‌ها در مورد ذخایر اورانیوم با غنای بالا انجام دهد، به تعهدات خود در قبال آژانس عمل کند و دیپلماسی مستقیم با ایالات متحده را از سر بگیرد.»
او همچنین اشاره کرد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا “همواره بر آمادگی ایالات متحده برای یک گفت‌وگوی مستقیم، معنادار و زمان‌مند با ایران تأکید کرده است، چه پیش از پایان روند مکانیزم ماشه در ۲۷ سپتامبر و چه بعد از آن. وظیفه جامعه بین‌المللی است که تلاش‌های ایران برای فرار از پاسخگویی را نپذیرد.”
در همین حال اسرائیل پس از رأی شورای امنیت سازمان ملل به اعمال مجدد تحریم‌ها، از جامعه جهانی خواست تا مانع از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای شوند. گیدون سار، وزیر خارجه اسرائيلدر شبکه اکس نوشت که برنامه هسته‌ای ایران با اهداف صلح‌آمیز نیست.
واکنش نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد اظهار داشت: «امروز شورای امنیت فرصت گفت‌وگو و اجماع را بر باد داد و روسیه و چین با حسن نیت ابتکاری متوازن برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ و حفظ دیپلماسی ارائه کردند.»
او اضافه کرد: «آمریکا و تروئیکا به جای پذیرش این مسیر عقلانی، تشدید، فشار و تفرقه را برگزیدند. این تناقض میان گفتار و اقدامات آنان بار دیگر ثابت می‌کند که قصد واقعی‌شان نه دیپلماسی، بلکه تشدید است. آنان اکنون باید مسئولیت کامل بحرانی را که خود ساخته‌اند بر عهده گیرند.»
by Esmaeil Moradi | Sep 18, 2025 | Uncategorized
سرکوب معلمان و اعضای تشکل‌های صنفی معلمان در ایران تشدید شده است. بنا بر یافته‌های جدید مرکز حقوق بشر در ایران از پایان سال تحصیلی قبلی تا آغاز سال تحصیلی جدید دست‌کم ۴۵ معلم احضار، بازداشت یا محکوم شده‌اند.مرکز حقوق بشر ایران در گزارشی نتایج یافته‌های جدید خود را منتشر کرد. بنا بر این گزارش که روز چهارشنبه ۲۶ سپتامبر منتشر شد، در طول تعطیلات تابستانی امسال ۴۵ تن از معلمان به خاطر فعالیت‌های مسالمت‌آمیز و صنفی مستقل خود تحت فشار قرار گرفته، احضار، بازداشت یا محکوم شده‌اند.
این بازداشت‌ها در چندین استان از جمله کرمان، کردستان، گیلان، آذربایجان غربی، اصفهان و تهران را صورت گرفته است و گستردگی سرکوب را نشان می‌دهد. فعالان صنفی معلمان گزارش داده‌اند که ده‌ها پرونده دیگر همچنان در دادگاه‌های ایران باز است و بسیاری از معلمان با اتهامات مرتبط با فعالیت‌های صنفی مسالمت‌آمیز روبه‌رو هستند.
بیشتر بخوانید:نگرانی گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره سه فعال حقوق معلمان
سرکوب به ویژه در شهرهای کوچک و مناطق کردنشین شدیدتر بوده است؛ جایی که مقامات پس از خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی” در سال ۱۴۰۱ که کردها نقش پررنگی در آن داشتند، پیگردها را تشدید کرده‌اند.
بیشتر بخوانید:کمبودها در مدارس؛ از معلمان بدون قرارداد تا کلاس‌های فرسوده
یورش به جلسه شورای هماهنگی معلمان در اصفهان
نیروهای امنیتی دو روز پیش به جلسه شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران در استان اصفهان یورش برده و ۱۸ نماینده و فعال صنفی معلمان را بازداشت و وسایل آنها را ضبط کردند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بنا بر آنچه شورای هماهنگی معلمان اعلام کرده، ۱۷ معلم پس از چند ساعت بازجویی آزاد شدند، اما مسعود فرهیخته، فعال برجسته صنفی معلمان، همچنان در بازداشت است.
این فعال صنفی در مرداد امسال به اتهام “اجتماع و تبانی علیه امنیت داخلی” و “تبلیغ علیه نظام” به بیش از چهار سال زندان محکوم شد. شورای هماهنگی گفته است ادامه بازداشت فرهیخته این نگرانی را ایجاد کرده که احتمالا حکم او را به اجرا خواهند گذاشت.
این بازداشت‌ها همزمان با تشدید تدابیر امنیتی در آستانه سومین سالگرد قتل حکومتی ژینا مهسا امینی صورت گرفت؛ واقعه‌ای که جرقه خیزش “زن، زندگی، آزادی” را زد.
بیشتر بخوانید:حدود ۴ دهه زندان برای ۸ فعال صنفی معلمان در فارس
سرکوب علیرغم اعتراضات مسالمت‌آمیز و صنفی
با وجود اینکه معلمان بارها تاکید کرده‌اند فعالیت‌های صنفی و اعتراضات‌شان مسالمت‌آمیز و قانونی است، همچنان با احضار، بازداشت، بازنشستگی اجباری، اخراج و محرومیت شغلی مواجه می‌شوند. بسیاری از پرونده‌ها همچنان در دادگاه‌های ایران در حال رسیدگی است و برخی دیگر تحت نظارت‌های محدودکننده مانند پابند الکترونیکی در حال گذراندن حکم هستند.
در این رابطه افشین رزم‌جویی، معلم بازنشسته اهل شیراز که محکوم به دو سال زندان با پابند الکترونیکی به دلیل شرکت در اعتراضات مسالمت‌آمیز معلمان شده است، به روزنامه شرق گفت: «فاصله‌ای که اجازه دارم با پابند الکترونیکی طی کنم بیش از یک کیلومتر از محل سکونتم نیست. امسال توانستم در یک مدرسه خصوصی شغل تدریس بگیرم. ساعت پنج صبح پابند را شارژ می‌کردم و ساعت شش و نیم در مدرسه بودم. شارژ دستگاه حوالی ظهر تمام می‌شد و زندان بارها با من تماس می‌گرفت، که این وضعیت بدی در کلاس ایجاد می‌کرد. از طرف دیگر نمی‌توانستم دستگاه را جلوی دانش‌آموزان شارژ کنم یا برای آنها توضیح دهم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
بیش از هشت سال زندان برای هشت معلم در کرمان
۱۴ مرداد سال جاری دادگاه انقلاب کرمان هشت معلم و فعال صنفی را در مجموع به هشت سال و شش ماه زندان محکوم کرد. اتهامات آنها “توهین به رهبر”، “تبلیغ علیه نظام” و “عضویت در گروه‌های مخالف” به دلیل شرکت یا کمک به سازماندهی اعتراضات مسالمت‌آمیز معلمان و فعالیت‌های صنفی بود. این احکام هنوز قطعی نیست و قابل تجدیدنظرخواهی است.
مجید نادری، حسین رشیدی زرندی، محمدرضا بهزادپور، فاطمه یزدانی، میترا نیک‌پور، زهرا عزیزی، لیلا افشار و شهناز رضایی شریف‌آبادی معلمانی هستند که محکوم شده‌اند. مبنای پرونده آنها گزارش سازمان اطلاعات سپاه است.
سرکوب در کردستان شدیدتر از بقیه نقاط
بنا بر گزارش معلمان کردستان به‌ویژه به دلیل قدرت تشکل‌های صنفی مستقل در این منطقه و نگاه امنیتی حکومت به هرگونه مخالفت یا فعالیت مسالمت‌آمیز در میان جامعه کرد، بیشتر هدف قرار گرفته‌اند.
در روزهای پایانی مرداد امسال انجمن صنفی معلمان کردستان در دو بیانیه صدور احکام انضباطی بی‌سابقه علیه ۱۴ معلم کرد را به دلیل شرکت در اعتراضات مسالمت‌آمیز و فعالیت‌های صنفی مستقل اعلام کرد.
تعدادی از این معلمان پیش‌تر نیز به دلیل اعتصاب، اعتراض مسالمت‌آمیز یا اطلاع‌رسانی درباره پیگردهای غیرقانونی با بازداشت مواجه شده بودند.
نسرین کریمی، لیلا زارعی، صلاح حاجی‌میرزایی، فیصل نوری، مجید کریمی، غیاث نعمتی، شهرام کریمی، لقمان‌الله افضلی‌الله‌مرادی، سلیمان عبدی، امید شاه‌محمدی، هیوا قریشی، کاوه محمدزاده، پرویز احسانی و یک معلم دیگر که نام او به “دلایل امنیتی” منتشر نشده، است، احکام اخراج، تعلیق، تبعید و بازنشستگی اجباری گرفتند.
برخی مانند امید شاه‌محمدی، عضو انجمن معلمان دیواندره و مجید کریمی، عضو انجمن معلمان سنندج، به “اخراج دائم و انفصال کامل از خدمات دولتی” محکوم شدند که معنای آن حذف کامل آنها از سیستم دولتی و قطع تمام حقوق و مزایای مربوطه است. این معلمان همچنین از دریافت مستمری و پوشش بیمه اجتماعی محروم شده‌اند.
معلمان مدت‌هاست در جمهوری اسلامی تحت آزار قرار دارند و هرگونه فعالیت صنفی مستقل در ایران یک خطر به شمار می‌رود. اتحادیه‌های مستقل به رسمیت شناخته نمی‌شوند، رهبران صنفی با بازداشت خودسرانه، محاکمه‌های نمایشی و سال‌ها زندان مواجه‌اند و کارمندان برای اعتصاب یا اعتراض مسالمت‌آمیز خطر بازداشت را به جان می‌خرند.
مرکز حقوق بشر در ایران علاوه بر آزادی تمام معلمان زندانی، از همه نهادهای مرتبط سازمان ملل خواسته است سازوکارهای نظارتی خود را فعال کنند و مقامات جمهوری اسلامی را در نشست‌های تخصصی پاسخگو سازند.
این مرکز می‌گوید جامعه بین‌المللی باید از مقامات ایرانی بخواهد تمام پیگردها علیه معلمان را متوقف کنند و حق تشکل‌یابی مستقل، چانه‌زنی جمعی، اعتصاب و اعتراض مسالمت‌آمیز را به رسمیت بشناسند. اتحادیه‌ها و انجمن‌های معلمان در سراسر جهان نیز باید فراتر از صدور بیانیه‌های حمایتی، کمپین‌های مشترک بین‌المللی در همبستگی با معلمان ایرانی راه‌اندازی کنند.
by Esmaeil Moradi | Sep 18, 2025 | Uncategorized
دو وکیل زندانی در نامه‌ای به قوه قضائیه نسبت به وضع وخیم سلامتی همکارشان طاهر نقوی در زندان اوین هشدار دادند. حکومت ایران از حربه‌ای غیرانسانی برای فشار بر زندانیان سیاسی استفاده می‌کند؛ ندادن امکانات پزشکی و حق درمان.محمد نجفی و محمد رضا فقیهی، دو تن از وکلای دادگستری که خود نیز زندانی هستند، در نامه‌ای به “اعضای کانون‌های وکلای دادگستری و مرکز امور وکلا، مشاوران و کارشناسان قوه قضاییه” به تاریخ ۲۵ شهریور از وضع وخامت‌بار همکار زندانی‌شان طاهر نقوی نوشته‌اند.
نقوی که در زندان اوین بسر می‌برد، به دلیل شکستگی و آسیب وارده به ستون فقرات و بیماری حاد پروستات، مدت‌های مدیدی است که از درد و تبعات رنج‌آور بیماری‌هایش رنج می‌برد و باید تحت جراحی قرار گیرد. اما تاکنون به درمان او اهمیتی داده نشده و بیماری‌های او “تشدید و غیر قابل تحمل” شده است.
بیشتر بخوانید:زندانیان سیاسی
دو وکیل زندانی در نامه خود یادآور شده‌اند که حتی بر اساس قوانین جمهوری اسلامی “در صورتی که مداوای محکوم به حبس در خارج از زندان ضرروی باشد قاضی اجرای حکم کیفری مدت زمان مورد نیاز برای مداوا با توجه به نظر پزشکی قانونی تعیین می‌کند و با اخذ تامین متناسب اجرای حبس را به تعویق می اندازد.”
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
همچنین تاکید شده است که به دلیل فقدان بیمارستان و تجهیزات لازم برای جراحی امکان درمان طاهر نقوی در زندان اوین وجود ندارد. آنها پرسیده‌اند “به چه دلیل بهداری زندان به رغم اطلاع” از وضعیت طاهر نقوی و “لزوم اعزام فوری ایشان به مراکز درمانی خارج از زندان جهت بررسی‌های پزشکی لازم، اقدامی صورت نگرفته است”.
بیشتر بخوانید:احمدرضا جلالی پس از حمله قلبی “از مراقبت مناسب محروم مانده است”
حفظ حیات زندانی، حداقلی که حکومت رعایت نمی‌کند
حفظ حیات زندانیان، تحت هر شرایطی بر عهده قوه قضاییه و سازمان زندان‌هاست و نویسندگان نامه تاکید کرده‌اند که “هیچ تعلل و قصوری در این زمینه مجوز قانونی، اخلاقی و عرفی ندارد.”
حکومت ایران نه تنها حداقل قواعد و استانداردهای جهانی در رابطه با زندان‌ها و زندانیان را رعایت نمی‌کند، بلکه سال‌هاست از حربه درمان برای فشار بر زندانیان سیاسی بهره می‌برد. نمونه‌های این رفتار سال‌هاست که موضوع حاد نقض حقوق بشر در ایران است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
محرومیت از درمان حربه حکومت
فهرست زندانیانی که سال‌هاست از بیماری‌های گوناگون در زندان‌های ایران رنج می‌برند طولانی است و شاید به شمار اکثریت زندانیان در نقاط مختلف ایران.
در حال حاضر فاطمه سپهری، زندانی سیاسی و از امضا‌کنندگان درخواست “استعفای خامنه‌ای”، موسوم به بیانیه ۱۴ نفر که از ۳۰شهریور۱۴۰۱ در زندان است، بسیار وخیم است. اصغر سپهری، برادر او از “پیدایش توده‌های دردناک در شانه و قفسه سینه” خواهرش خبر داده و این که هنوز هیچ اقدامی برای پیگیری درمان انجام نشده است.
اما او تنها نیست. دو هفته پیش جمعی از فعالان سیاسی درباره لزوم آزادی زندانیان سالخورده و بیمار بیانیه دادند و گفتند ” تداوم بازداشت زندانیان سیاسی و عقیدتی سالخورده و بیمار، چیزی جز نقض آشکار حقوق بشر و نقض صریح قوانین داخلی و بین‌المللی نیست.”
آنها با صدای بلند اعتراض می‌کنند که “زندان‌های جمهوری اسلامی حتی پاسخگوی ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی نیستند” و خواستار آزادی فوری زندانیان سیاسی سالمند و بیمار شدند.
بیشتر بخوانید:”محرومیت از خدمات پزشکی؛ابزار سرکوب زندانیان سیاسی در ایران”
در این بیانیه علاوه بر فاطمه سپهری به بسیاری دیگر از زندانیان سیاسی اشاره شده است، از جمله به ابوالفضل قدیانی، کیوان رحیمیان، فریبا کمال‌آبادی، ماشاالله کرمی، کاظم علی‌نژاد، ناهید شیرپیشه، رضا سلمان‌زاده، علی معزی، علی‌اصغر حسنی، اسدالله هادی، محمد نوریزاد، رضا اکبری‌منفرد، یوسف یونسی، معصومه عسکری، هاشم خواستار، جواد لعل‌محمدی، عباس واحدیان شاهرودی، عبدالرسول مرتضوی، ابوالحسن منتظر، کمال جعفری یزدی، محمد باقر بختیار، ناهید خداجو، نسرین جوادی، آذر کوروندی موسی‌زاده، مولود صفایی، کبری بیگی، مینا خواجوی، زهرا صفایی، مهران رئوف، محمدباقر بختیار.”
این‌ها فقط اسامی گروهی از زندانیان سالمند و شناخته شده‌تر است. صدای بسیاری زندانیان دیگر نیز که “یا در سنین بالا هستند یا به بیماری‌های مزمن و جدی دچارند”، با بی‌توجهی عامدانه مسئولان زندان‌ها و قوه قضاییه به جایی نمی‌رسد.
بیانیه جمعی از فعالان سیاسی محروم‌کردن زندانیان از حق درمان را نوعی “اعدام خاموش” دانسته است که “به تدریج جان و سلامتی آنان را می‌گیرد.”
نویسندگان این بیانیه تاکید می‌کنند که اکثریت زندانیان سیاسی به بیماری‌های قلبی، ریوی، کلیوی، مشکلات گوارشی، دردهای مفصلی، مشکلات بینایی، دندان و أعصاب و روان مبتلا هستند. خانواده‌های این زندانیان در “نگرانی و اضطراب دائمی به‌سر می‌برند، زیرا عزیزان‌شان با وجود شرایط جسمی خاص، در زندان رها شده و از دارو و مراقبت پزشکی محرومند.”
و نکته مهم‌تر این که علت عمده ابتلای این زندانیان “شکنجه‌ها و فشارهای شدید امنیتی است”. روایت‌های بسیاری از زندانیان سیاسی سابق و کنونی شاهد این واقعیت است که امیدوارند عاملان ایجاد این شرایط را در دادگاه‌های عادلانه به پاسخگویی بکشانند.
by Esmaeil Moradi | Sep 18, 2025 | Uncategorized
رویترز به نقل از دیپلمات‌ها نوشت مذاکره عراقچی و تروئیکای اروپایی پیشرفت چندانی نداشته است. محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، وضعیت کنونی را “مشابه شرایط جنگی” خواند و گفت از سرگیری بازرسی‌ها مستلزم “تدابیر ویژه” است.خبرگزاری رویترز به نقل از دو دیپلمات اروپایی و یک دیپلمات ایرانی گزارش داد وزیر خارجه ایران و وزرای خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه و همچنین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مذاکرات روز چهارشنبه ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور) که با هدف جلوگیری از اجرایی شدن مکانیسم ماشه برگزار شد، پیشرفت اندکی داشتند.
این تماس تلفنی پس از امضای توافق اخیر میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جمهوری اسلامی در قاهره برای از سرگیری همکاری‌ها از جمله بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران صورت گرفت. با این حال به نوشته رویترز چندین دیپلمات غربی گفته‌اند که این توافق جزئیات کافی ندارد و در آن جدول زمانی مشخصی برای از سرگیری بازرسی‌ها تعیین نشده و این امکان را باقی می‌گذارد که تهران همچنان به مانع‌تراشی ادامه دهد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
رسانه‌های داخلی در ایران گزارش دادند که عراقچی در این گفت‌وگوی تلفنی بار دیگر اقدام سه کشور اروپایی برای اجرای مکانیسم ماشه را “فاقد هرگونه توجیه قانونی و منطقی” خوانده و مدعی شد: «جمهوری اسلامی ایران با رویکردی مسئولانه وارد گفتگو با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده و شیوه‌نامه روشنی راجع به نحوه ایفای تعهدات پادمانی ایران در وضعیت جدید تدوین کرد که لازم است اهمیت و ارزش این اقدام از سوی همه طرف‌ها درک شود.»
در همین حال وزارت امور خارجه آلمان با انتشار پیامی در شبکه اکس اعلام کرد که سه کشور اروپایی در این مذاکرات “تأکید کردند که ایران هنوز اقدامات منطقی و دقیقی را که برای دستیابی به تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ لازم است، انجام نداده است.”
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز شامگاه چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای هشدار داد که “پنجره برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک در موضوع هسته‌ای جمهوری اسلامی به سرعت در حال بسته‌شدن است.”
رویترز نوشته چهار دیپلمات اروپایی و یک مقام ایرانی پیش‌از برگزاری این تماس تلفنی به این خبرگزاری گفته بودند که محتمل‌ترین سناریو این است که سه کشور اروپایی بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را از طریق مکانیسم ماشه پیش ببرند.
یک دیپلمات ایرانی به رویترز گفته که تهران تأکید کرده است در صورت تصمیم به بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، این اقدام را تلافی خواهد کرد. یک مقام ایرانی نیز گفته است: «در تهران این برداشت وجود دارد که تحریم‌های سازمان ملل دوباره اعمال خواهند شد، به همین دلیل تهران از دادن امتیاز خودداری می‌کند.»
اسلامی: وضعیت مشابه شرایط جنگی است
در همین حال رسانه‌های دولتی در ایران شامگاه چهارشنبه متن مصاحبه‌یک روزنامه ژاپنی با محمد اسلامی، معاون مسعود پزشکیان و رئیس سازمان انرژی اتمی را منتشر کردند. اسلامی در مصاحبه با “کیودو نیوز” که به صورت کتبی انجام شده، تأکید کرده است تا زمانی که “تدابیر ویژه‌ای” پس از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران انجام نشود، بازرسیهای آژانس “به طور کامل از سر گرفته نخواهد شد.”
اسلامی شرایط امنیتی کنونی را با توجه به خطر حمله احتمالی مجدد اسرائیل به ایران را همچنان “مشابه شرایط جنگی” دانسته و گفت اعتماد میان تهران و آژانس “باید دوباره بازسازی شود.”
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران کشورهای غربی را متهم کرده است که از آژانس برای “اهداف سیاسی” خود می‌کنند و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس “نتوانسته اطلاعات محرمانه را حفظ کند و در برابر فشار غرب کوتاه آمده است.”
اسلامی گفت: «از دست دادن استقلال آژانس و ناتوانی در محکوم کردن حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران یک اشتباه نابخشودنی است که در تاریخ ثبت خواهد شد.»
پس از جنگ ایران و اسرائیل شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی و نمایندگان مجلس گروسی را به “جاسوسی” متهم کرده و خواستار بازداشت و محاکمه او شدند. حمید رسائی، نماینده تندرو، اخیرا در اظهاراتی گروسی را “جاسوس رسمی اسرائیل” خواند و خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران نیز پس از توافق قاهره و برگزاری نشست فصلی اخیر شورای حکام آژانس، با انتشار یادداشتی با عنوان “گروسی و بوی کباب جاسوسی جدید”، اتهامات سنگین و ادعاهای تند و بی‌سابقه‌ای را علیه مدیرکل آژانس مطرح کرد و مدعی جانبداری او از مواضع غرب شد.
گروسی این اتهامات را رد کرده و می‌گوید آژانس به طور مستقل عمل می‌کند و هیچ اطلاعاتی از ایران را در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار نمی‌دهد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
جمهوری اسلامی اخیرا با مشارکت چین، نیکاراگوئه، روسیه و ونزوئلا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به آژانس ارائه کرد که خواستار ممنوعیت “هرگونه حمله یا تهدید به حمله علیه سایت‌ها و تأسیسات هسته‌ای تحت ضمانت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی” است. شبکه “المیادین” که به نسخه‌ای از این پیش‌نویس دست پیدا کرده، نوشت در این قعطنامه آمده: «همه کشورهایی که حق مسلم خود را برای توسعه انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز اعمال می‌کنند، حق دارند از تضمین‌های مؤثر در برابر هرگونه حمله یا تهدید به حمله علیه سایت‌ها و تأسیسات هسته‌ای تحت ضمانت‌های آژانس برخوردار باشند.»
به نوشته المیادین پیش‌نویس این قطعنامه قرار است روز پنج‌شنبه ۱۸ سپتامبر (۲۷ شهریور) در شصت و نهمین نشست عمومی سالانه کشورهای عضو آژانس بررسی و به رأی گذاشته شود.
by Esmaeil Moradi | Sep 17, 2025 | Uncategorized
برخی از تحلیلگران پس از جنگ ۱۲ روزه، با انتقاد از روسیه، ادعاهایی مبنی بر “خیانت مسکو” به تهران مطرح کرده‌اند. این امر به تردیدهایی در عمق روابط دو کشور دامن زده. دویچه ولە این موضوع را با کارشناسان بە بحث گذاشتە است.روسیه به عنوان متحد راهبردی ادعایی حکومت ایران، در طول جنگ ١٢ روزه تنها به صدور بیانیه‌های رسمی محکومیت حملات اسرائیل بسنده کرد و از هرگونه حمایت نظامی یا دیپلماتیک قاطع خودداری ورزید. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در تماسی با دونالد ترامپ مخالفت خود را ابراز کرد، اما مسکو را به عنوان “میانجی بی‌طرف” معرفی کرد و هیچ برنامه‌ای برای میانجی‌گری مستقیم اعلام نکرد.
همزمان برخی از گزارش‌ها و ادعاها نشان می‌دهند که سامانه پدافندی اس-۳۰۰ روسی مستقر در ایران حتی یک شلیک موفق در طول جنگ نداشته است. برخی مقامات جمهوری اسلامی نیز روسیه را به “خیانت” متهم کرده‌اند، که این امر تردیدهایی عمیق در مورد چگونگی روابط تهران-مسکو ایجاد کرده است.
دویچه وله فارسی این تحولات را با مهرداد درویش‌پور، جامعه‌شناس و تحلیلگر مسائل سیاسی و رضا طالبی، تحلیلگر مسائل سیاسی ایران و کارشناس امور بین‌الملل به بحث گذاشتە است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
رضا طالبی در مورد روابط میان مسکو و تهران می‌گوید: «واقعیت آن است که روابط روسیه با ایران همواره در چارچوبی فراتر از اتحادهای مقطعی تعریف می‌شود و مسکو موازنه‌های منطقه‌ای خود با عرب‌ها و اسرائیل را همزمان حفظ می‌کند.»
وی می‌افزاید که تهران به روسیه اعتماد کامل ندارد و روس‌ها نیز نگاه اعتمادمحض به ایران ندارند، رویکردی که ریشه‌ای تاریخی در سیاست خارجی روسیه – از دوران تزارها تا شوروی – دارد.
این کارشناس همچنین توضیح می‌دهد که روسیه سامانه‌های اس-۴۰۰ را به ترکیه و برخی کشورهای عربی تحویل داده، اما تحویل جنگنده‌هایی مانند سوخو-۳۵ به ایران را متوقف یا به تعویق انداخته است. هرچند گزارش‌هایی از تحویل محدود سامانه‌های جنگ الکترونیک مانند رزونانس، کراسوخا و مورمانسک به ایران وجود دارد، اما این حمایت‌ها هیچ‌گاه کامل و قاطع نبوده‌اند.
طالبی تأکید می‌کند: «مشکل اصلی این است که ایران هنوز به‌طور کامل حل نکرده که روسیه برایش تنها یک متحد تاکتیکی است، نه یک شریک راهبردی که حاضر باشد روابط خود با اسرائیل یا دیگر بازیگران منطقه را فدای تهران کند.»
او اشاره می‌کند که حتی در پیمان جامع مشارکت راهبردی، هیچ تعهدی برای دفاع جامع پیش‌بینی نشده و صرفاً تأکید شده که طرفین به حمله‌کننده یا متجاوز کمک نکنند، که این نشان‌دهنده روابط تاکتیکی و نه راهبردی است.
بیشتر بخوانید:مسکو اتهام همکاری اطلاعاتی با اسرائیل را رد کرد
مهرداد درویش‌پور نیز در این‌باره می‌گوید: «رفتار روسیه در این جنگ نشان داد که پیمان جامع مشارکت راهبردی با ایران، بیشتر جنبه نمادین و سیاسی دارد تا تعهد عملی و امنیتی؛ روسیه حاضر نیست برای ایران هزینه جدی بدهد و این پیمان را ابزاری برای چانه‌زنی با غرب می‌داند.»
درویش‌پور توضیح می‌دهد که تجربه‌های تلخ تاریخی ایران با روسیه، از دوره تزاری تا امروز باعث شده حتی در میان نیروهای وفادار به نظام، تردید نسبت به قابل اعتماد بودن روسیه وجود داشته باشد. وی تأکید می‌کند که روسیه در بحران‌هایی مانند جنگ داخلی سوریه یا جنگ اوکراین همواره منافع خود را اولویت داده و تعهداتش به ایران را نادیده گرفته است.
ادعای انتقال اطلاعات پدافندی به اسرائیل
محمدحسین صفار هرندی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیز در گفت‌وگو با رسانه‌ها بە روایت “تماس اسرائیل با روسیه پیش از جنگ” پرداختە و گفتە است: «دو یا سه روز پیش از آغاز عملیات در ۲۳ یا ۲۴ خرداد، تماسی از محافل اسرائیلی با سطوح دیپلماسی روسیه برقرار شد و به آنها گفته شد کارهایی که با ایران داشتید را متوقف کنید، چون ایران ظرف یکی‌دو روز آینده کارش تمام است».
در همین حال محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دیپلمات سابق جمهوری اسلامی نیز روسیه را متهم کرده کە اطلاعات دقیق مراکز پدافندی ایران را در جنگ ۱۲ روزه و حملات قبلی به اسرائیل منتقل کرده است. صدر این ادعا را “تحلیل شخصی” مبتنی بر بررسی حملات دقیق اسرائیل دانستە و گفتە است: «با این جنگ مشخص شد که پیمان استراتژیک با روسیه کشک است و نباید به آن اعتماد داشت.»
این ادعا واکنش‌های گسترده‌ای برانگیخته است. وزارت امور خارجه ایران آن را رد کرده و اسماعیل بقائی، سخنگو، تأکید می‌کند که “هیچ مدرک مستندی وجود ندارد” و این سخنان صرفاً “دیدگاه شخصی” است. وزارت خارجه روسیه نیز این ادعا را “دروغ محض” و بخشی از کمپین اطلاعات نادرست غرب برای تضعیف روابط تهران-مسکو می‌داند.
درویش‌پور در تحلیل این ادعا می‌گوید: «اگرچه این موضوع از سوی وزارت خارجه ایران و روسیه تکذیب شد، اما با توجه به سابقه معامله‌گری روسیه، نمی‌توان آن را کاملاً رد کرد. هرچند هیچ شواهد قطعی دال بر صحت آن نیز وجود ندارد، اما رفتار محتاطانه و بعضاً دوگانه روسیه در بحران‌های منطقه‌ای، این سوءظن را تقویت می‌کند که منافع خود را بر هرگونه تعهد به ایران ترجیح می‌دهد.»
طالبی نیز اظهار می‌کند: «من شخصاً سخنان محمد صدر را جدی می‌گیرم اما روش و نحوهٔ طرح آن را نامعقول می‌دانم.» وی می‌افزاید که بسیاری از جانمایی‌های سامانه‌ها از منظر رصد ماهواره‌ای قابل‌مشاهده‌اند و ضرورت عملی برای تحویل ویژهٔ این اطلاعات به روسیه چندان روشن نیست، اما انکار نمی‌کند که کانال‌ها و نفوذهای خارجی از جمله عناصر نفوذ روسی در داخل ایران وجود دارد.
بیشتر بخوانید:مسکو و تهران؛ درز اسناد حاکی از شکاف در شراکت راهبردی
او به نمونه‌هایی مثل پرونده‌های شابروف و یولیا یوزیک تا دستگیری‌های پراکندهٔ افراد متهم به جاسوسی اشاره می‌کند و می‌گوید: «مسئلهٔ نفوذ واقعی است و نباید ساده انگاشته شود.» طالبی همچنین به تجربه سوریه اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که روسیه در آنجا بیشتر به حفظ پایگاه‌های خود مانند طرطوس و لاذقیه فکر می‌کند و تهران اغلب در حاشیه معادلات قرار گرفته، که این الگو در جنگ ۱۲ روزه نیز تکرار شده است.
اظهارات صدر و صفار هرندی واکنش‌های دوگانه‌ای در ساختار قدرت ایران ایجاد کرده است. درویش‌پور در این‌باره می‌گوید: «اظهارات متناقض مقامات و رسانه‌ها درباره نقش روسیه در جنگ دوازده روزه با اسرائیل، نشانه‌ای از شکاف عمیق در ساختار قدرت جمهوری اسلامی است. این شکاف‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بازنگری در سیاست خارجی باشد.»
او می‌افزاید که سیاست “نگاه به شرق” و اتکا به روسیه و چین، نه تنها گرهی از مشکلات اقتصادی و امنیتی ایران نگشوده، بلکه انزوای بین‌المللی را نیز تشدید کرده است. با این حال این انتقادات عمدتاً جنبه تاکتیکی دارد و ساختار قدرت به دلیل ماهیت ایدئولوژیک و بی‌اعتمادی به غرب، به‌سادگی چرخش نخواهد کرد، مگر در بحران‌های عمیق‌تر.
طالبی نیز در این‌باره می‌گوید: «بخش زیادی از این انتقادات نسبت به روسیه هیجانی و موقتی است.» وی تأکید می‌کند که نزاع میان رویکرد غربی و رویکرد شرقی در داخل ساختار قدرت، بیش از آنکه ملی و راهبردی باشد، برحسب منافع جناحی و گروهی پیش می‌رود. او می‌افزاید که حتی شعارهایی مانند “مرگ بر آمریکا” برای برخی جریان‌ها سودآور است، همان‌طور که امروز “خیانت روسیه” کارکرد مقطعی دارد.
ابعاد اقتصادی، انزوا و چشم‌انداز روابط آینده
طالبی به بعد اقتصادی می‌پردازد و می‌گوید: «روسیه پس از تحریم‌های غرب به‌دنبال بازارهای جدید برای نفت و گاز خود بود و ایران هم به‌جای یک شریک، بیشتر یک رقیب انرژی محسوب می‌شود. همین امر باعث شده که حتی در حوزه‌ای که انتظار همگرایی وجود داشت، در عمل نوعی رقابت پنهان بین دو کشور شکل بگیرد.»
وی توضیح می‌دهد که این رقابت اقتصادی به بی‌اعتمادی سیاسی و امنیتی دامن زده و افکار عمومی ایران را نسبت به روسیه منفی‌تر کرده است، جایی که انتقادات اخیر تنها بازتاب ذهنیت تاریخی منفی است و جناح‌ها از آن برای دعواهای داخلی استفاده می‌کنند.
درویش‌پور نیز می‌گوید: «افزایش انتقادات به میزان نزدیکی و اعتماد به روسیه و به جای آن تمایل به نزدیکی با غرب، نه تنها در افکار عمومی، بلکه در میان اصلاح‌طلبان و گرایش‌های پراگماتیست درون نظام نیز دیده می‌شود.»
بیشتر بخوانید:پاسخ معاون سیاسی سپاه به پرسش بزرگ جنگ ۱۲ روزه
وی به انزوای ایران اشاره می‌کند که هم در سطح سیاست عمومی و خارجی وجود دارد و هم در سطح فکری و ایدئولوژیک و بحران‌های اجتماعی، اقتصادی، انرژی و زیست‌محیطی را تشدید کرده است. درویش‌پور هشدار می‌دهد که این انزوا در عرصه نظامی نیز مشهود است، جایی که پرسنل ارتش به اقشار ضعیف تبدیل شده‌اند و تبعیض بین سپاه و ارتش موجب فرسایش درونی شده است.
طالبی در ادامە می‌گوید: «مسکو هیچ‌گاه با تهران رابطهٔ استراتژیک نداشته و تهران هم خود را به سطحی نرسانده که شریکی جدی برای مسکو باشد. روسیه از انزوای خودساختهٔ تهران سود برده و تهران هم از تقابل روسیه با غرب به‌طور مقطعی بهره‌برداری کرده است؛ اما این‌ها هیچ‌کدام پایدار و بلندمدت نیستند و سوریه نمونهٔ عینی همین وضعیت بود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
وی می‌افزاید که در جهانی با نظم فروپاشیده، پیش‌بینی‌ها قابل اتکا نیستند و ایران باید به فکر گفت‌وگوی مستقیم با غرب باشد، زیرا راه دیگری برای حل مسائل وجود ندارد.
روابط ایران و روسیه پس از جنگ ۱۲ روزه در کش‌وقوس تردید و بازنگری قرار گرفته است. انفعال مسکو، ادعاهای خیانت اطلاعاتی و تشدید انزوای تهران نیاز به بازنگری استراتژیک در سیاست خارجی حکومت ایران را برجسته کرده، هرچند کارشناسان می‌گویند تغییرات اساسی بعید است مگر در صورت بروز بحران‌های عمیق‌تر. این وضعیت می‌تواند فرصت‌هایی برای دیپلماسی جدید ایجاد کند، اما بدون تغییرات داخلی، ایران ممکن است در چرخه انزوا باقی بماند.
