نیروهای مسلح در یک معدن طلای قلقله سقز به سوی کشاورزان معترض تیراندازی کردند و در نتیجه یک جوان ۲۲ ساله جان باخت و ۴ نفر دیگر زخمی شدند. این رویداد تنها یک روز پیش از سومین سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی رخ داد.بر ا‌ساس گزارش شبکه حقوق بشر کردستان، بە نقل از منابع محلی، عصر روز دوشنبه ۲۴ شهریور (۱۵ سپتامبر)، در حالی کە کشاورزان روستای پیرعمران شهرستان سقز، در اعتراض مسالمت‌آمیز به ساخت جاده بدون مجوز از میان زمین‌های کشاورزی‌شان برای دسترسی به معدن، تجمع کرده بودند، با تیراندازی مستقیم نیروهای مسلح مستقر در معدن مواجه شدند.
بە گفتە این شبکە حقوق‌بشری، “محمد رشیدی” جوان ۲۲ ساله در پی این تیراندازی جان باخت و چهار شهروند دیگر به نام‌های “هیمن رشیدی”، “عادل رشیدی”، “محمد امین رشیدی” و “رامیار رشیدی” به شدت زخمی و به بیمارستان صلاح‌الدین ایوبی بانه منتقل شدند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
سازمان حقوق بشر هانا نیز گزارش دادە که تیراندازی توسط “نگهبانان مسلح معدن” انجام شده و تأکید کرد که این رویداد در نزدیکی روستاهای پیرعمران و حمزه قرنیان رخ داده است.
در مقابل، سرهنگ محمدصادق پیروزی، فرمانده انتظامی شهرستان سقز در گفت‌وگو با رسانه‌های حکومتی این حادثه را “درگیری مسلحانه بر سر اختلافات میان مردم روستا” توصیف کرد و گفت: «برابر اعلام مرکز ۱۱۰ مبنی بر درگیری با سلاح در معدن طلای روستای قلقله، مأموران انتظامی بلافاصله در محل حاضر شدند. در این درگیری، یک نفر به علت شدت جراحات جان باخت و سه نفر به شدت زخمی شدند.»
خبرگزاری‌های رسمی مانند مهر و تسنیم نیز در گزارش‌هایی ادعا کرده‌اند که دو نفر از عوامل معدن با سلاح گرم تیراندازی کرده‌اند و چهار نفر زخمی شده‌اند، اما جزئیات بیشتری در مورد منشأ درگیری ارائه نکردند. این روایت رسمی با گزارش‌های منابع حقوق بشری مانند کردپا و هەنگاو، شبکه حقوق‌بشر کردستان، چاو نیوز و هانا تضاد دارد که تأکید می‌کنند اعتراض مسالمت‌آمیز بوده و تیراندازی توسط نیروهای حکومتی در پاسخ به مطالبه‌های زیست‌محیطی انجام شده است.
عدنان حسن‌پور، زندانی سیاسی سابق و از کنشگران شناختە‌شدە کردستان در واکنش بە این خبر با انتشار پیامی در شبکە اکس نوشتە است: «دقیقا در سالروز جان باختن ژینا امینی، مجددا در سقز مردم را بە رگبار بستند، تاکنون یک کشتە و چهار زخمی؛ شهروندانی کە در مقابل استثمار ناشی از معدن طلا بە پا خاستە بودند. مردم نە تنها سهمی از معدن خودشان نمی‌برند بلکە زمینهایشان نیز غصب و اشغال می‌شود.»
کردپا در این زمینە گزارش دادە که معدن طلای قلقله بدون مشارکت یا منفعت‌رسانی به مردم محلی فعالیت می‌کند و باعث تهدید منابع آب آشامیدنی و آلودگی خاک و هوا شده است. به گفتە این شبکە، اعتراضات کشاورزان روستاهای قلقله، پیرعمران و کرویان به این مسائل، بارها بی‌پاسخ مانده و این بار با خشونت مواجه شده است.
همزمان با انتشار این اخبار تصاویری از زخمی‌شدگان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که جراحات شدید ناشی از گلوله را نشان می‌دهد. همزمان سازمان حقوق‌بشری هەنگاو از اختلال اینترنت و تشدید جو امنیتی در سقز خبر دادە است.
در همین حال سازمان حقوق‌بشری چاو نیوز نیز گزارش دادە که دست‌کم چهار شهروند معترض از جملە یک زن توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت و بە مکان نامعلومی بردە شدەاند.
به نقل از رسانه‌های حقوق‌بشری به دلیل جو امنیتی حاکم بر سقز – همزمان با سومین سالگرد قتل حکومتی مهسا امینی و شروع خیزش “زن، زندگی، آزادی”- جسد محمد رشیدی و زخمی‌شدگان به بیمارستان بانه منتقل شدەاند.
این حادثه در حالی رخ داد که سقز، زادگاه مهسا ژینا امینی، فردا سومین سالگرد مرگ او را تجربه می‌کند. تیراندازی بە شهروندان سقزی تنها ساعاتی پیش از سومین سالگرد آغاز خیزش “زن، زندگی، آزادی” موجی از خشم عمومی در شبکەهای اجتماعی را در پی داشتە است.
طبق آخرین خبرها، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو مطلع شده است که نهادهای امنیتی خانواده محمد رشیدی را تهدید کرده‌اند که همین امشب باید مراسم خاکسپاری محمد رشیدی بدون حضور مردم برگزار شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
معدن طلای قلقله در ۴۳ کیلومتری سقز، از سال‌ها پیش محل مناقشه بوده و توسط شرکت توسعه معادن طلای کردستان اداره می‌شود. طبق گزارش‌ها، فعالیت‌های آن بدون رضایت ساکنان محلی، باعث تخریب زمین‌های کشاورزی و آلودگی‌های زیست‌محیطی شده است. در تیرماه ۱۴۰۴، کمیته محیط زیست کردستان از بازداشت فعالان زیست‌محیطی خبر داد و در مردادماه، عملیات استخراج با انفجارها آغاز شد. کشاورزان محلی بارها با طومار و اعتراض مسالمت‌آمیز مطالبات خود را ابراز کرده‌اند، اما پاسخ خشونت‌آمیز دریافت کرده‌اند.
بیش از ٨٠ درصد از طلای ایران در استان کردستان و جنوب آذربایجان‌غربی استخراج می‌شود. بر ا‌ساس منابع رسمی درصد بسیار کمی (حدود پنج درصد) از عائدی این معادن به استان‌های نامبرده بر می‌گردد. این در حالی است صنعت استخراج و پالایش طلا برای ساکنان این مناطق آلودگی‌های شیمیایی جبران ناپذیر بسیاری بە بار آورده است.